وفات حضرت فاطمه معصومه (س)
وفات حضرت معصومه(س)
حضرت فاطمه معصومه (س) ، یکی از ستارگان آسمان ولایت می باشند که نه فقط شهر قم، بلکه همه ایران زمین را پرنور کرده است.
پرسش: نام و القاب حضرت معصومه (س)چیست؟
پاسخ: در دین اسلام، اسم گذاری،از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در روایات زیادی آمده است که یکی از وظیفه های پدران،
تعیین کردن اسم نیکو برای فرزندان است. به همین علت، پیشوایان معصوم (ع) به خاطر مقام بالایی که برای حضرت فاطمه زهرا
علیهاالسلام قائل بودند، به اسم مقدس فاطمه احترام می گذاشتند. با نگاهی کوتاه به اسم های فرزندان ایشان،می فهمیم که همه
امامان، برخی از دخترانشان را فاطمه می گذاشتند.مثلا امام موسی کاظم علیه السلام ، دست کم اسم دو نفراز دخترانشان را فاطمه
گذاشتند. یکی از آن دو دختر، حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام است که برای شناخته شدن ایشان، فاطمه کبرا شناخته می شدند.
این بانوی بلندمقام لقب های زیادی دارد که به بعضی از آنها اشاره می کنیم: طاهره، حمیده، تقیه، مرضیه، سیده، رضیه، اخت الرضا،
صدیقه و سیدة نساء العالمین.
پرسش: علت مهاجرت حضرت معصومه علیهاالسلام از مدینه به ایران چه بود؟
پاسخ: مأمون عباسی در سال 200ه . ق، با نامه ها و پیام های زیاد، امام رضا علیه السلام را به خراسان دعوت کرد.
آن بزرگوار ناگزیر این دعوت را پذیرفت و با کاروانی که مأمون فرستاده بود، به سمت خراسان رفت. بعد از مدتی، امام رضا علیه السلام
نامه ای برای خواهر عزیزشان، حضرت فاطمه معصومه علیه السلام نوشت و آن نامه را به دست یکی از غلامانشان به مدینه
فرستاد. غلام خود را به مدینه رساند و نامه امام را به حضرت معصومه علیه السلام داد. آن حضرت بعد از خواندن نامه ی برادر، خود را
مهیای سفر کرد. حضرت فاطمه معصومه پس از یک سال صبر و دوری، برای دیدن حضرت رضا علیه السلام در سال 201ه . ق از مدینه
با تعدادی چند از برادران و برادرزادگان خویش خارج شدند.
دهم ماه ربیع الثانی سالروز وفات حضرت فاطمه معصومه (س) است.
حضرت معصومه 1 سال بعداز ورود برادرش حضرت امام رضا(ع) به ایران به همراه جمعی از برادران و خواهران و جمع دیگری از
بستگان برای دیدن امام رضا (ع) وارد کشور‌ایران شدند.[1] جعفر مرتضی عاملی می‌نویسد:
«حضرت معصومه رهبر یک قافله 22 نفری متشکل از علویان و برادران امام رضا (ع) برای دیدار با آن امام دلیر و بخشنده راهی ایران
شدند»[2]
ولی بعضی از دانشمندان تعداد اشخاص این کاروان را حدود 400 نفر نوشته‌اند و گفته اند 23 نفر از آن ها در ساوه قتل عام شدند .[3]
بعد از آنکه حضرت معصومه و همراهیانشان به ساوه رسیدند، مأمورین حکومتی با آنان درگیر شدند و بخش اعظمی از اشخاص این
قافله را به قتل رساندند. در همین دوره حضرت معصومه مریض شد. از خادمش پرسید: از اینجا تا قم چقدر راه است؟
خادم گفت: 10 فرسخ. حضرت فرمود: من را از اینجا به قم ببر[4].
در همان دوران موسی بن خررج که از بزرگان آل سعد و از شیعه‌های قم بود به خدمت حضرت معصومه مشرف شد و افسار شتر
ایشان راگرفت و به خانه خود برد.[5]
وفات حضرت معصومه(س)
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از مقالات ما,به وب سایت آقای دکتر حمید صادقیان مراجعه نمایید.
علّت بیماری
بعضی از پژوهشگران معتقدند که حضرت معصومه (س) در ساوه مسموم شدند و بعد از آن با شرایط بیماری وارد قم شدند. و بعداز
زمان کوتاهی به شهادت رسیدند.[6] محمدی اشتهاردی می‌نویسد:
«مطابق نقل برخی مسموم شدن حضرت به وسیله زنی در ساوه صورت گرفت».[7]
جمعی نیزمی گویند:
«هنگامی که حضرت معصومه بدن‌های پاره پاره برادران و برادر زادگان خود را که 23 نفر بودند را مشاهده کرد، به شدت ناراحت شد و
در اثر آن مریض شدند».
بعداز ورود حضرت معصومه (س) به قم در روز 23 ماه ربیع الاول،[8] آن حضرت 17[9] یا این که 19[10] روز ساکن خانه موسی بن
خررج بود. و در‌این زمان با شرایط بیماری سرگرم عبادت و راز و نیاز با پروردگار بود.
زمان رحلت
قول معروف این میباشد که حضرت معصومه بعد از آنکه در 23 ماه‌ربیع‌الاول وارد قم شدند، 17 روز بیشتر زنده نبودند. به این ترتیب
رحلت آن حضرت می بایست دهم ماه ربیع الثانی انجام شده باشد. علی اکبر مهدی‌پور می‌نویسند:
«روز وفات حضرت معصومه دهم ماه ربیع الثانی سال 201 هجری بوده است».[11]
بعضی از دانشمندان نیز دوازدهم ربیع الثانی[12] را به عنوان روز وفات بیان کرده‌اند. محمدی اشتهاردی می‌نویسد:
«همانطور که بعضی از بزرگان گفته‌اند، منصفانه این است که برای انباشته کردن بین قول اول و دوم، برای بزرگداشت منزلت آن بانوی
بزرگوار سه روز 10، 11، و 12 ماه ربیع الثانی را تحت عنوان عزاداری معصومیه، مراسم برگزار گردد».[13]
بعد از فوت حضرت معصومه (س) زن های آل سعد بی‌بی فاطمه معصومه را غسل دادند و کفن کردند.[14] بعدبدن مطهر آن
حضرت به گلشن موسی بن خررج (محل فعلی مقبره مطهر وی) برده شد. در آن زمان میان اشعریان (آل سعد) بر سر اینکه چه کسی
شایستگی دفن آن جسم مقدس را دارد اختلاف روی داد… ناگهان دو سوار نقاب زده از طرف رودخانه قم جلو آمدند و هنگامی کنار
تن مطهر رسیدند از اسب پیاده شدند. ابتدا بر ان نماز خواندند و آن‌گاه وارد سردابی که برای تشییع‌جنازه او فراهم گردیده بود،
شدند و به یاری یکدیگر اورا به خاک سپردند. و فارغ از اینکه با کسی صحبت کنند آن محل را ترک کردند.
کسی نفهمید آنها چه افرادی بودند.[15]
بعضی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که‌این دو سوار نقابدار امام رضا (ع) و امام جواد(ع) بوده‌اند.[16]
با توجه به اینکه به دنیاآمدن حضرت معصومه اول ذی القعده سال 173هجری است.[17]و با توجه به زمان فوت آن حضرت یعنی
سال 201 هجری، براین اساس سن خجسته آن حضرت هنگام وفات 28 سال بوده است.
